A . TARİHİ VE COĞRAFİ YAPISI :
Bölgede ilk yerleşmeler M.Ö. 1000'li yıllarda Urartular ile başlamıştır. Daha sonra Pers, Roma, Bizans ve Arap devletlerinin egemenliğinde kalmış; 11. yüzyılda Selçukluların, 16. yüzyıl başlarında da Osmanlıların sınırlarına dahil olmuştur.
Yüzölçümü 969.2 km2 olan ilçemiz Bitlis ilinin ve Van Gölü'nün güneyinde sarp bir bölgede yer almaktadır. Topraklarının %90'ı dağlık olup, küçük dereler dışında önemli akarsuyu yoktur. İlçede genel olarak karasal iklim hakim olmakla beraber birçok bölgesinde de mikro klima iklim özellikleri görülmektedir. İlçe denizden 1450 m yüksekte olup yaz mevsiminde ortalama en yüksek ısı 32, kış mevsiminde ortalama en düşük ısı -15 derece civarındadır.

 B. NÜFUS DURUMU :

 31.12.2008 tarihli ADNKS Sayım Sonuçlarına göre;
 İlçe merkezi    10.258   (toplam nüfusun %25.20 si ),
 Köyler ve Kolludere Beldesi 30.439 (toplam nüfusun %74.80'i),
 Toplam nüfus  40.697 dır.Ortalama nüfus yoğunluğu km. kareye 42 kişi olup, bu oran Türkiye ortalamasının altında yer almaktadır.

 C . İDARİ DURUM :

 Hizan 1936 yılında İlçe yapılarak Bitlis İline bağlanmıştır. Bir belde belediyesi, ikisi eski bucak merkezi olmak üzere 69 köy ve 119 mezra bulunmaktadır. İlçe merkezi 10 mahalle, Kolludere Beldesi ise 5 mahalleden oluşmaktadır.
1988 yılında ilçemizde başlayan kadastro çalışmaları 2007 yılında tamamlanmıştır.

D . SOSYAL ve EKONOMİK DURUM :

İlçemizde ekonomik hayat genel itibariyle durgundur. İlçe nüfusunun % 70'i tarım ve hayvancılıkla iştigal etmekte olup, birinci derece de hayvancılık, ikinci derece de tarla ziraatı ve meyvecilik temel geçim kaynağıdır.

Özellikle 1991-1999 yılları arasındaki terör riski sebebiyle büyükbaş hayvan ve küçükbaş hayvan varlığı      %60 civarında azalmıştır. Halkımız huzur ortamının giderek temin edilmesi ve ÇKS&DGD projesi kapsamında devlet tarafından verilen destekle eskiden olduğu gibi asıl ve en önemli geçim kaynağı olan tarım ve hayvancılığa dönüş sağlanmıştır.
 İlçemizin önemli diğer bir gelir kaynağı da tütünden elde edilmektedir. Üretilen tütün Virjinya tütünü kalitesinde olup, Tekel'e satıldığı gibi piyasada da rağbet görmektedir.

 İlçemizde çeşitli yerlerinde teşvik amaçlı, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı kaynaklı 8 adet plastik sera inşa edilmiş ve sebze üretimi gerçekleşmiştir.

 Sosyal Yapı itibariyle ilçedeki konutların çoğu kargirdir. Bu konutların tamamına yakını sağlık ve teknik şartlara uygun değildir. İkinci sınıf deprem bölgesi olmasına rağmen konutlar bu husus düşünülmeden inşa edilmektedir. Köy evlerinin çoğunda mutfak, banyo, tuvalet gibi gerekli bölümler yoktur. Köylerimizdeki konut sayısı yaklaşık 4.000, ilçe merkezindeki konut sayısı yaklaşık 2.000. civarındadır. İlçe merkezindeki konutların %40'ı köy konutlarının sosyal şartlarına haizdir.

Sınırlı sayıda ve kapasitede küçük sanayi işletmeleri vardır. İlçemizde halkın ihtiyacına cevap vermek üzere bakkal, manav, fırın, konfeksiyon, beyaz eşya, kırtasiye, berber,sıhhi tesisat-elektrik demir ve ağaç doğrama ve zücaciye gibi dükkanlar vardır.

  E . COĞRAFİ DURUM :         

Hizan, Doğu Anadolu Bölgesinin Hakkari Bölümünün kuzey batısında yer almaktadır. Bitlis iline bağlı 971 kilometre karelik yüz ölçüme sahip şirin bir ilçedir.  Bitlis il merkezine uzaklığı Tatvan üzerinden 75 kilometre, Bölükyazı üzerinden 45 kilometredir. Van-İran transit Yolu üzerinde yer alan Tatvan İlçesine olan uzaklığı 47 kilometredir.           
            Hizan, doğusunda Gevaş, güneydoğusunda Pervari, güneyinde Şirvan ilçeleri, batısında Bitlis il merkezi ve kuzeyinde Tatvan ilçesi ile çevrilidir.

            Hizan, fiziki olarak yüksek dağlarla çevrili engebeli bir alana sahiptir. Güneydoğu Toros sıra dağlarının uzantısı olan 2400 metre yüksekliğindeki Panor Dağı ilçenin batısında yer alır. Hizanın doğusunda yer alan 2950 metre yüksekliğindeki Sinegir Dağı ile İlçenin Güneyinde yer alan 2700 metre yüksekliğindeki Haşteri Dağı Hizan'ın en yüksek dağlarını oluşturur.

           Hizan, ilçe merkezi dahil olmak üzere yerleşim birimlerinin çoğunluğu vadi boylarına kurulmuştur. İlçede arazinin engebeli olması, ekilebilir arazilerin vadi boylarında yoğunlaşması, su kaynaklarının çoğunluğunun vadilerde olması ve ulaşımın ancak vadilerde sağlanabilmesi gibi nedenlerden dolayı yerleşim birimlerinin buralara kurulmasına neden olmuştur.

           İlçe de karasal iklim özelliğine sahip olmakla birlikte çevresine göre farklılık göstermektedir.  Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. İlkbahar ve son bahar ayları bol miktarda yağmur yağar. Kuzey ve güneyde yer alan yörelere göre daha fazla yağış alır. Kuzeydeki Tatvan ilçesine göre daha sıcak, güneydeki Şirvan ilçesine göre daha soğuktur. İlçenin 1000 mm'ye yakın yağış alması birçok bitki türünün yetişmesine zemin hazırlamıştır. 

           İlçede çok sayıda doğal su kaynağı bulunmaktadır. Su kaynakları ilçenin içme suyu ve tarım arazilerinin sulama ihtiyacında kullanılmaktadır. Hizan'ın en önemli akarsuyu Nazar Çayı ve kollarıdır. İlkbahar mevsiminde karların erimesi ve yoğunlaşan yağmurla birlikte seviyesi yükselen Nazar Çayı ağustos ayında seviyesi oldukça düşmektedir. Bu durum yaz kuraklığından kaynaklanmaktadır.

F . EKONOMİ ve TİCARET DURUM :    

           Hizan'ın, 971 kilometre karelik alanı kullanım durumuna göre; % 10'u tarım arazileri, %35'i mera ve yayla arazileri, %38'i ormanlık saha arazileri, %01'i yerleşim amaçlı kullanılan araziler ve %16'sı kayalık ve kullanılamayan diğer arazilerden oluşmaktadır. Tarım arazilerinin %88'inde sulu tarım ve %12'sinde ise kuru tarım yapılmaktadır. Mera ve yayla arazilerinde hayvancılık yapılmaktadır. İlçede 2007 verilerine göre 6200 büyükbaş, 75000 küçükbaş ve 1190 adet tek tırnaklı hayvan bulunmaktadır. Tarım arazileri tamamına yakını küçük işletmeler olarak kullanılmaktadır. İlçede yetişen başlıca ürünler; buğday, arpa, tütün, yem bitkileridir. Ailelerin kedi ihtiyaçlarını karşılamak üzere sebzecilik faaliyetleri de yapılmaktadır. Hizan'da yetiştirilen başlıca meyveler ceviz, fındık, üzüm ve elmadır.

İlçemizin ekonomik yapısı geçmişten günümüze benzerlik arz etmiştir. Başlıca ekonomik faaliyetler; hayvancılık, tarım, meyvecilik ve arıcılıktır. İlçemiz gelişmişlik düzeyi bakımından ülke düzeyinde son sıralarda yer almaktadır.   

   İlçemizin 53 köyünde arıcılık yapılmaktadır. 2007 yılı verilerine göre 6000 eski usul ve 13000 yeni usul kovandan 334000 Kg bal ve 13000 Kg bal mumu üretilmiştir. İlçemizde üretilen kara kovan balı Türkiye piyasasında tanınmaktadır. İlçemizin arıcılık potansiyeli oldukça yüksektir. İlçemizde arıcılık geliştirilmeli ve desteklenmelidir.       

   İlçemizde tarımsal faaliyetler, arazinin dağlık ve engebeli oluşu nedeni ile ancak vadi tabanlarında yapılabilmektedir. Tarım arazileri ilçe topraklarının % 10'nu oluşturmaktadır. Tarım arazilerinin % 88'inde sulu ve %12'side kuru tarım yapılmaktadır. İlçede 2008 yılı verilerine göre, 1260 ton buğday, 35 ton arpa, 13 ton kuru fasulye, 150 ton tütün, 40 ton patates, 3600 ton yonca ve 35 ton korunga üretilmiştir.        

     Meyvecilik ilçe ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. İlçede 2008 yılı verilerine göre, 1300 ton üzüm, 680 ton ceviz, 460 ton fındık, 140 ton elma ve 110 ton armut üretilmiştir.     

      İlçemizin bir diğer gelir kaynağı da ormancılıktır. İlçe topraklarının %38'ini ormanlık sahalar oluşturur. Ormanlık alanların hakim ağaç türü meşedir. İlçedeki ormanların bilinçsizce kesilmesi ve yakacak olarak kullanılması tahribata neden olmakta ve doğal dengeye zarar vermektedir.  Bu tahribat sonucunda gör orman sahaları yerini çalı formasyonu ağaççıklara bırakmıştır.        

    İlçede ticaret gelişmemiştir. Yapılan ticaret hayvan alım satımı ve ilçede üretilen ceviz, fındık ve balın pazarlanması şeklinde gerçekleşmektedir.

Kaynak Hizan Kaymakamlığı Resmi Web Sayfası ==>http://www.hizan.gov.tr/ilcemiz.htm